Daar mijn moeder en mijn oma aan alzheimer overleden zijn, ben ik zelf er betrokken bij de ontwikkelingen van bestrijden van alle soorten van dementie waaronder alzheimer. Op twitter liep de bespreking van dit onderzoek in het oog.
Ik herhaal hier wat de onderzoeker zelf vertelt (google vertaald) op twitter. Er kunnen dus wat vreemde vertalingen tussen zitten. Daar ik zelf geen expert ben probeer ik zoveel mogelijk de tekst van deze onderzoeker te handhaven.
Het verhaal van de wetenschappers :
We vonden oorzakelijk bewijs dat het gordelroosvaccin een groot deel van de gevallen van dementie voorkomt. Kan een virus de ziekte van Alzheimer veroorzaken? Het antwoord daarop is : JA!
Er is recentelijk belangstelling geweest voor de mogelijkheid dat virussen een rol kunnen spelen bij het veroorzaken van dementie. De meeste aandacht is uitgegaan naar herpesvirussen, waaronder het VZV dat waterpokken en gordelroos veroorzaakt, deels vanwege hun levenslange latentie
Onlangs is geopperd dat virussen een rol kunnen spelen bij het veroorzaken van dementie. De meeste aandacht ging uit naar herpesvirussen, waaronder VZV, dat waterpokken en gordelroos veroorzaakt, deels vanwege hun levenslange verborgen aanwezigheid.
The viral hypothesis: how herpesviruses may contribute to Alzheimer’s disease
In Wales werd vanaf september 2013 het gordelroosvaccin uitgerold met een exacte DOB-grenswaarde. Degenen geboren op of na 2 september 1933 kwamen in aanmerking, terwijl degenen die eerder waren geboren niet in aanmerking kwamen en bleven voor het leven. We analyseerden EPD-gegevens voor heel Wales met een exacte DOB tot op de week.
In Wales werd het gordelroosvaccin vanaf september 2013 geïntroduceerd met een strikte DOB-grens. Degenen geboren op of na 2 september 1933 kwamen in aanmerking, terwijl degenen die eerder waren geboren niet in aanmerking kwamen. We analyseerden EPD-gegevens voor heel Wales met exacte DOB tot op de week.
We laten eerst zien dat slechts een verschil van een week in leeftijd een enorm (47 procentpunt) verschil veroorzaakt in de kans om ooit het vaccin te krijgen. Dit is het paradijs om bij OORZAAK te komen in plaats van correlatie!
We laten eerst zien dat slechts een verschil van een week in leeftijd een enorm (47 procentpunt) verschil veroorzaakt in de kans om ooit het vaccin te krijgen.
Dit is het paradijs om bij OORZAAK te komen in plaats van correlatie!
Er is tenslotte geen reden waarom degenen die een week voor 2 september 1933 zijn geboren, zouden verschillen met degenen die slechts een week later zijn geboren, BEHALVE dit verschil in vaccinatie-ontvangstbewijs. Dit is net als een klinisch onderzoek: twee uitwisselbare groepen waarvan er maar één de interventie krijgt.
Er is dus geen behoefte aan de gebruikelijke heroïsche aanname van perfecte informatie over alle confounders die degenen die de vaccinatie krijgen anders maken dan degenen die dat niet doen. Dit is cruciaal, en waarom onze studie fundamenteel anders is dan andere (allemaal correlationele) analyses op dit gebied.
Wat hebben we gevonden?
We probeerden eerst het bekende effect van het vaccin na te bootsen uit klinische onderzoeken, namelijk dat het gordelroos en PHN voorkomt. Dat doet het, geen verrassing hier, maar een mooie proof of concept.
Nu testen we onze echte hypothese: is vaccineren uw mogelijkheid om kans op een diagnose van dementie jaren later het verlagen?
Ja, dat doet het! We schatten dat gedurende een follow-upperiode van 7 jaar, vaccinatie een op de vijf nieuwe diagnoses van dementie voorkomt. In het artikel laten we door middel van uitgebreide robuustheidscontroles zien dat het in wezen onmogelijk is dat deze bevinding te wijten is aan confounding.
Gezien hoe robuust deze bevinding is in een grote verscheidenheid aan specificaties en reeksen robuustheidscontroles, is het ook uiterst onwaarschijnlijk dat het te wijten is aan puur toeval.
Vervolgens laten we zien dat het vaccin geen effect heeft op andere veelvoorkomende oorzaken van morbiditeit of mortaliteit. Dit is in tegenstelling tot correlationele analyses die gewoonlijk lijden aan vooringenomenheid omdat gezondere/meer gezondheidsgemotiveerde mensen met betere toegang tot gezondheidszorg meer kans hebben om gevaccineerd te worden.
Gordelroos komt vaker voor bij vrouwen en erkenning dat de oorzaken van Alzheimer per geslacht kunnen verschillen is toegenomen. We vinden sterke beschermende effecten van het vaccin voor vrouwen, maar geen voor mannen, en dat dit verschil wordt veroorzaakt door de ziekte van Alzheimer (niet vasculaire) dementie.
Sex differences in Alzheimer disease — the gateway to precision medicine
Wat is hierna nodig?
- Gerandomiseerde onderzoeken met nauwkeurige cognitiemetingen om de exacte effectgrootte te bepalen + optimale popgroepen & tijdsinterval voor vaccinaties.
- Onderzoek om te begrijpen hoe het gordelroosvaccin dementie voorkomt of vertraagt;
- proeven om te bepalen of het vaccin de cognitieve achteruitgang bij mensen met MCI of milde dementie vermindert (of misschien zelfs omkeert.
In Nederland kun je een Gordelroosvaccin krijgen wanneer je ouder dan 50 jaar bent, of wanneer je jonger bent en klachten hebt. Voor deze vaccinatie krijg 2x een prikje, en loop je risico op de standaard klachten bij vaccinatie (die niet iedereen krijgt), zoals tijdelijk wat pijn in de geprikte arm en je wat minder goed voelen. Deze klachten zullen afnemen en nooit langer duren dan een paar dagen.
Pascal Geldsetzer
Universitair docent Geneeskunde en, met dank, Epidemiologie en Volksgezondheid, Stanford University; CZ Biohub – Onderzoeker uit San Francisco