Risico afwegingen AstraZeneca en Janssen-vaccin gezondheidsraad nader bekeken (corona/covid19)

Aanleiding was een advies over AstraZeneca van de EMA (Europees Medicijn Agentschap) . Daarop volgde een advies van de Nederlandse gezondheidsraad over het gebruik van dit vaccin. Het betreft de weinig voorkomende trombose en lage bloedplaatjes bijwerking.

Nederland en de UK

In Nederland zie je dat de gezondheidsraad blijkbaar niet over de grens heen kijkt. In de UK bijvoorbeeld zijn heel veel meer mensen al gevaccineerd (momenteel 25 miljoen prikken) met AstraZeneca. Men heeft daar dus veel gegevens om het risico te berekenen.

De risicoafwegingen van de gezondheidsraad zetten we naast de die van de UK. Dan zien we dat in de UK het veel meer gedifferentieerd is.  Het is geen vast getal per leeftijd. Het aantal besmettingen is van invloed op het getal. Want je hebt dan grotere kans ziek te worden door het corona virus, met alle gevolgen van dien. Aangezien het aantal besmettingen momenteel hoog ligt, is vaccinatie van jongere leeftijd meer aan te bevelen.

Verder is de WHO van mening dat op de wereldwijd momenteel 200 miljoen met AstraZenca gevaccineerde mensen, de trombose met weinig bloedplaatjes bijverschijnselen heel erg weinig voorkomen.

Problemen alleen bij 1e prik, niet bij 2e

Verder is nog van belang dat er zich niet van dergelijke problemen zich hebben voorgedaan na de 2e vaccinatie. Dus mensen die al een eerste prik hebben gehad, kunnen zonder extra zorgen een tweede gaan halen.

Extra argument pro vaccinatie dat niet wordt meegenomen

Zinvol is om ook even stil te staan dat alleen naar sterfte wordt gekeken voor de risico berekening. Wanneer je bedenkt een grote groep met covid19 besmette mensen blijvende klachten overhoud, dan is dit nog een extra argument om voor de vaccinatie te kiezen. Vooral wanneer je je realiseert dat regelmatig die klachten zwaar invaliderend zijn. En veel medische behandelingen en revalidatietijd opeisen.

Aanpassing productinformatie AstraZeneca-vaccin door EMA

Op 7 april jl. heeft het EMA de productinformatie van het AstraZeneca-vaccin aangepast. Aanleiding waren diverse meldingen van trombose in combinatie met een laag aantal bloedplaatjes die één tot twee weken na vaccinatie met het AstraZeneca-vaccin optraden.

Deze klachten worden door het EMA aangemerkt als bijwerking van het AstraZenecavaccin. Het EMA vermeldt ook dat deze bijwerking zeer zeldzaam is (risico is kleiner dan 1 op 100.000), en dat op populatieniveau de voordelen van vaccinatie opwegen tegen de nadelen.

Adviezen over de inzet van vaccins in landelijke vaccinatieprogramma’s vallen buiten het werkterrein van het EMA.

Advies inzet AstraZeneca-vaccin door de gezondheidsraad

Het is bekend wat per leeftijdsgroep de risico’s zijn op sterfte als gevolg van COVID-19.  (berekend voor de periode februari-maart). Deze staan vermeld in de Tabel.

Risico op sterfte door AstraZeneca is 0,00025%

De gezondheidsraad schrijft dat het risico op deze bijwerking wordt geschat op ongeveer 1 per 100.000 personen en het risico op sterfte door deze bijwerking op ongeveer 1 per 400.000 personen = 0,00025%.

Het risico op sterfte aan covid19 per leeftijdsgroep

Uit deze tabel kun je aflezen dat qua risico het zeker zinvol is dat mensen vanaf 30 jaar zich lagen vaccineren met AstraZenika.

UK gegevens: beter vanaf 20 jaar al met AstraZeneca vaccineren

Risico afwegingen Astra Zenica is vanuit de UK tabellen veel duidelijker.
Je ziet dat het risico geen vast getal per leeftijd is. Het aantal besmettingen is van invloed op het getal. Dat bepaalt de kans op een besmetting met alle gevolgen van dien. Hieruit kun je ook bedenken dat de snelheid van vaccinatie is ook van invloed op dit getal. Bij langzame vaccinatie loopt de kans op meer besmettingen toe. Dat is dus een factor die Nederland ook mee kan nemen bij de afweging.

Zelfs bij weinig besmettingen kun je om te overleven beter aan alle 30Plussers een vaccinatie met Astra Zenica geven als we niets anders hadden. Bij groot aantal besmettingen is zelfs voor 20Pjussers vaccineren 6x beter, en bij gemiddeld aantal besmettingen is dat voor 20Plussers 2x beter. Pas bij lage besmettingsgraad scoort vaccinatie beter vanaf 30 jaar.
De vraag is dus waar we een betrouwbare gegevens over de besmettingsgraad kunnen krijgen. (Tabellen UK zijn gemaakt door de Cambridge Universiteit).

Willen we het aantal besmettingen momenteel in Nederland vergelijken met de UK tabellen, dan kun je het beste de tabel met medium exposure risk nemen.  De aantallen besmettingen in die tabel weergegeven is ietsjes hoger in de tabel, maar benadert de huidige situatie in Nederland het beste. En in dat geval zullen zelfs 20Plussers baat hebben bij een vaccinatie.

Wat doen andere landen met AstraZeneca?

België heeft de leeftijdsgrens bij 56 jaar. Mensen ouder dan 56 jaar krijgen AstraZenica.   Hieronder wat landen met leeftijdsgrens. Je ziet dat Zuid Korea precies 30 jaar als grens neemt, dus gewoon de logische berekeningen volgt. Hieronder een overzichtje van de leeftijdsgrenzen gehanteerd door verschillende landen.

Zuid Korea : 30 en ouder
Frankrijk :  55 jaar en ouder
België    : 56 en ouder
Italië     : 60 en ouder
Spanje :  beperkt tot personen tussen 60 en 64
Duitsland :  60-plussers en groepen met hoge prioriteit
Jongeren onder de 60 die een eerste dosis AstraZeneca hebben gekregen, moeten voor hun tweede dosis een ander vaccin krijgen

Ter info : Advies Gezondheidsraad inzet AstraZeneca-vaccin

Het mechanisme bepalen, andere vaccins onderzoeken

Er wordt nog onderzocht of men het mechanisme kan bepalen wat het trombose probleem veroorzaakt.  Omdat het probleem niet geconstateerd is bij het Moderna en Pfizer vaccin willen onderzoekers weten of het probleem misschien veroorzaakt wordt vanwege het feit dat AstraZeneca gebaseerd is op een gemodificeerd adenovirus.  Want ook  andere vaccins zijn gemaakt van een gemodificeerd adenovirus, waaronder die van Johnson & Johnson,  CanSino en de Russische Sputnik V. Op 9 april zei het EMA dat het vier gevallen van soortgelijke stolling aan het onderzoeken was bij Amerikaanse patiënten die het Johnson & Johnson-vaccin hadden gekregen. Het Johnson & Johnson vaccin wordt sinds begin maart in de Verenigde Staten gebruikt, maar moet zijn debuut in Europa nog maken.

*Aanpassing 13 april. De VS zijn tijdelijk gestopt met het Johnson & Johnson vaccin vanwege vergelijkbare problemen. VS feiten Johnson & Johnson: 6 gevallen van bloedstolsels na meer dan 7 miljoen prikken; 1 op de 7 miljoen gestorven.  Dat is tot nu toe heel veel minder dan het AstraZenica vaccin.

Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) zegt in een reactie op het besluit in de VS om het Janssen-vaccin voorlopig niet te gebruiken dat de voordelen op dit moment opwegen tegen de risico’s.

Dus alles in verhouding zien

Sinustrombose is goed te behandelen

Medischcontact beschrijft hoe deze door vaccins ontstane trombose moet worden behandeld.  Kort samengevat lees ik daar :

Een HIT-test af nemen voor diagnose. Geen bloedplaatjestranfusie of heparine geven, daarmee maak je het erger. Met prednison, plasmaferese of immunoglobulines is sinustrombose goed te behandelen.

Gerelateerde artikelen, bekijk ook:

• MRI onthult hersenafwijkingen na COVID-19
• Door COVID kunnen organen 3-4 jaar sneller verouderen – long COVID-Studie
• Spoelen van je neus met extra sterk zout helpt tegen corona en andere virussen
• COVID veroorzaakt DNA-schade in hart, in tegenstelling tot griep
• Andere Omicron-variant klachten: hartkloppingen, pijn op de borst
• Covid is geen griep: wereldwijde levensverwachting afgenomen
• Nieuwe Pfizer booster tegen BA.4- en B.A5-omikron EU goedgekeurd
• Gevaccineerde studenten met mondkapje kregen geen corona besmetting